Kara delikler her zaman evrenin en çok merak edilen oluşumlarından birisi olmuştur. Çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan bu büyük kütleli gök cisimleri araştırılmaya devam ediyor.
Kara delikler hâlen evrenin en bilinmezleri arasında
Güçlü teleskoplar sayesinde uzayın derinliklerine göz atabiliyoruz. Bunun yanı sıra uzayda yayılan basınç dalgalarının insan kulağının duyamayacağı oktavlarda bazı dalgalanmalar oluşturuyor. Bu dalgalar ise sonifikasyon adı verilen yöntemlerle ses çevrilebiliyor.
NASA’nın son sonifikasyonu, V404 Cygni sistemindeki bir kara deliğin etrafında yankılandığı gözlemlenen X-ışınlarının dalgalarını gösteriyor. Sonifikasyon, her ikisi de X-ışını dalga boyuna araştıran NASA’nın Chandra X-ray Gözlemevi ve Neil Gehrels Swift Gözlemevi’nden alınan veriler kullanılarak yapılmış durumda.
Optik dalga boyundan gelen veriler ise Hawaii’deki Pan-STARRS teleskopundan geliyor. Birlikte ele alındığında, X-ışını dalgalarının merkezinde karadelik olan bir noktadan dışarı doğru yayıldığını görmek mümkün. Tüm ışığı emdiği için kara deliğin kendisi ise görünmez kılınıyor.
Bununla birlikte, karadeliklerin kendileri görünmez olsa da, etraflarındaki malzemenin yaydığı dalga boyları ise kendisini belli ediyor. Toz ve gaz gibi maddeler yerçekimi nedeniyle kara deliğe çekilirken, bir toplanma diski adı verilen dönen bir disk halinde birleşiyor. Bu malzeme birbirine sürtünür ve sürtünme nedeniyle ısı oluşturur ve çeşitli dalgalanmalar yaratır.
V404 Cygni sistemindeki karadelik örneğinde, karadelik eşlik eden bir yıldızdan madde çekiyor ve bu malzeme yoğun enerji patlamaları üretiyor. Bu radyasyon, karadelikten fırlatılan ve etrafındaki toz ve gazla etkileşime giren X-ışınlarını içerir. Bu etkileşimler, kara delik parladığında oluşan X-ışınlarının eşmerkezli halkaları olarak görülebilir.
Sonifikasyonu dinlerken, arka plan yıldızlarının melodik seslerini duyabilirsiniz, optik dalga boyunda görünen her yıldız bir notaya çevrilir ve notanın ses seviyesi ve perdesi yıldızın parlaklığına karşılık gelir. Bunun da ötesinde, kara deliğin etrafında halkalar oluşturan X-ışını radyasyon patlamalarının cızırtılı sesini de duyabilirsiniz.
Kaynak: https://shiftdelete.net/kara-delikten-gelen-urkutucu-sese-kulak-verin
