Portekiz’den bilim insanları n-cisim simülasyonlarının ters yöne doğru çalıştırılmasında aynı başlangıç noktasına tekrardan gelinememesi hakkında bir çalışma yaptılar. Araştırmacılar, üç cisim bulunan n-cisim simülasyonunda zaman simetrisinin bozulduğunu buldular.
Fizik teorik çalışmalarda zamanın ileri veya geri doğru hareket ettirilmesini önemsemez. Zaman geri doğru da hareket ettirilse, ileri doğru da hareket ettirilse fizik yasaları aynı şekilde çalışır. Buna zaman simetrisi denir. Fakat yaşanılan gerçek evreni incelediğimizde ise işler daha farklı oluyor.
Portekiz’de bulunan Aveiro Üniversitesi’nden Tjarda Boekholt’un önderlik ettiği bir bilim insanları ekibi, birbirlerinin çekim etkisi ile hareket eden üç cismin zamanın simetrisini çok kısa bir an da olsa bozduklarını gözlemlediler.
Yapılan çalışmanın anlatıldığı makalede, “Şimdiye kadar yıldız dinamikleri sistemlerindeki kaos ile zamanın geri döndürülememesi arasındaki niceliksel ilişki belirsiz kaldı. Bu çalışmada, standart çift kesinlik aritmetiğinin ötesine geçen doğru ve hassas n-cisim kodu Brutus’u kullanarak kaotik üç gövdeli sistemleri serbest düşüşte inceliyoruz” denildi.
N-cisim problemi, astrofiziğin meşhur problemlerinden biridir. N-cisim problemi, kütle çekim etkisi ile etkileşim halinde olan bir sisteme daha fazla cisim eklendiğinde ortaya çıkar. N-cisim problemini açıklamak için basit bir Newton fiziği örneğine bakabiliriz.
Çalışma n-cisim simülasyonlarının geriye doğru çalıştırıldığında orijinal başlangıç noktasına dönmemesi sorunun simülasyonlarda olan bir sorundan kaynaklanmadığını bu şekilde kesinleştirmiş oldular.
Araştırmacılardan Simon Portegies Zwart, “Zamanı geri çevirememek artık sadece matematiksel bir argüman değil, doğanın temel yasalarında gizli olan bir şey. Gezegenler veya kara deliklerden oluşan üç cisimli sistemler asla zamanın ilerlemesinden kaçamazlar” dedi.
Gayet Başarılı Bir Yazı