Yüz Maskesi! Bazı ülkeler zaten kilitlenmeden doğarken, halkta yüz maskeleri takmak, koronavirüs enfeksiyon oranlarının tekrar yükselmesini önlemeye yardımcı olabilir mi?
Yüz maskeleri pandemi döneminin bir sembolüdür – herhangi bir köşede gizlenebilecek küçük, görünmeyen viral düşman için görsel bir metafor. Bazıları yüzlerinin etrafına sarılmış bir fular tercih eder, diğerleri ağzına asılmış bir tişört ile yapar. Daha yaratıcı kanca kulakları etrafında renkli ev yapımı çeşitler, şanslı birkaç ise ayırt edici cerrahi maskeler veya daha nadiren N95 maskeleri giyiyor.
Birkaç ay önce halkta maske takan herkes bu davranışa katılmayan birçok ülkede bakış açmış olsa da, şimdi yaşadığımız garip zamanların bir hatırlatıcısı. Vatandaşlar, daha geniş dünyada tekrar karışmaya başlıyor, giderek artan sayıda insan halk arasında yüz maskesi takmayı tercih ediyor.
Ancak halk üyelerinin yüz maskesi takmaya teşvik edilip edilmeyeceği konusunda hala tartışmalar var .
Salgının ilk günlerinde, birçok hükümet halkı, korku talebinin ön sağlık çalışanlarını hayati malzeme olmadan bırakacağı ve insanları sahte bir güvenlik duygusuna sürükleyebileceği için yüz maskeleri takmaya karşı uyardı . ABD gibi bazıları bu tavsiyeyi tersine çevirdi. Utah eyaleti, talep eden herhangi bir vatandaşa ücretsiz bir yüz maskesi sağlayacağını söyledi .
Çek Cumhuriyeti, Slovakya , Avusturya, Fas, Türkiye ve Almanya gibi diğer ülkelerin hepsi de maskeyi kamuya açık hale getirdi. Diğerleri kısıtlamaları hafiflettikleri için liderliklerini takip edeceklerdir.
Ancak yüz maskesi Covid-19 ile olan savaşımızda gerçekten bir fark yaratabilir mi?
Anvers’te Tropikal Tıp Enstitüsü’nde cinsel yolla bulaşan hastalıklar biriminin başkanı Chris Kenyon, yüz maskelerinin rol oynayıp oynamadığını inceleyen “Kilit nokta, eğrileri düzleştiren ülkelerin halkta maske kullanmasıdır” diyor. Covid-19’un bazı ülkelerde yayılmasını sınırlandırdı . “Bunlar çoğunlukla Asya ülkeleriydi. Bazı nedenlerden dolayı, yakın zamana kadar Avrupalı uzmanlar – Çekya (Çek Cumhuriyeti) hariç – Asya’da çalışanlardan bir şey öğrenemedi. ”
Yüz maskelerinin neden işe yarayacağını anlamak için Covid-19’a neden olan virüsün ilk etapta nasıl yayıldığına bakmak önemlidir.
Birini enfekte ettikten sonra, hastalıktan sorumlu Sars-CoV-2 virüsü hücrelerinin kendini kopyalaması için kaçırır. Çoğaldıkça, bu yeni virüs parçacıkları hücrelerden patlar ve akciğerlerimiz, ağzımız ve burnumuzdaki vücut sıvılarında süspansiyon haline gelir. Enfekte bir kişi öksürdüğünde, virüsle dolu ufak damlacıkların – aerosol olarak bilinen – duşlarını havaya gönderebilirler.
Tek bir öksürük 3.000 damlacık üretebilir . Virüsün sadece konuşarak yayılabileceği korkusu vardır . Son zamanlarda yapılan bir araştırma , çıplak gözle görünmeyen binlerce damlacıkların sadece “sağlıklı kal” kelimelerini kullanarak havaya püskürtüldüğünü gösterdi .
Ağızlarımızdan çıktıktan sonra, daha büyük damlacıkların çoğu hızlı bir şekilde yakındaki yüzeylere yerleşir, daha küçük olanları ise nefes alabilecekleri saatlerce havada asılı kalır . Klima bulunan odalarda virüs dolu damlacıkların davranışı dış ortamlar daha az anlaşılır, rahatsız havalarda yüzeylere daha hızlı yerleştikleri düşünülür .
Koronavirüsün binalardaki havalandırma sistemleri yoluyla yayılabileceğine dair bazı raporlar da vardır .
Kaynak: https://www.bbc.com/future/article/20200504-coronavirus-what-is-the-best-kind-of-face-mask